بررسی سطح خونی سرب در کارکنان شاغل در کارخانه روی دندی زنجان در سال 1381

مقدمه : سرب از فلزاتی است که انسان از راه های مختلف از جمله آب آشامیدنی، غذا، گدازه گاه های سرب و روی با آن تماس می یابد و با توجه به اثرات زیانبار سرب برسیستم های مختلف بدن انسان، شناسایی افراد در معرض خطر و کاهش تماس آنان با سرب اهمیت بالایی دارد. از این رو، تحقیق حاضر به منظور بررسی سطح خونی سرب کارکنان کارخانه روی دندی انجام گرفته است. روش کار : این مطالعه یک مطالعه تحلیلی (مورد-شاهدی) است که بر روی 40 نفر از کارکنان بخش های مختلف کارخانه روی دندی به عنوان گروه مورد و 40 نفر از مردان مراجعه کننده به آزمایشگاه (برای چک آپ) که ساکن زنجان بوده و در محدوده سنی گروه مورد بوده و بیماری زمینه ای خاصی نداشتند، (به عنوان گروه شاهد) انجام شد. پرسشنامه ای در مورد سیگار و سن ، شغل و محل کار، مدت اشتغال در کارخانه و استفاده از تجهیزات ایمنی تکمیل شد و نمونه خون جهت بررسی سطح سرب خون از کلیه افراد اخذ شده و با روش flameless atomic absorption بررسی شد. برای مقایسه دو گروه از t-test و نیز برای بررسی رابطه بین متغیرها از آنالیز واریانس استفاده شد. نتایج : نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سرب خون در کارکنان کارخانه روی دندیmg/dl 06/16 و درگروه شاهد mg/dl47/10 بود که اختلاف معناداری بین آنها وجود داشت ( 0001/0p =). سطح خونی سرب هم در گروه مورد و هم در گروه شاهد، در افراد سیگاری با اختلاف معناداری بیشتر از افراد غیر سیگاری بود ( 0001/0p = ). بین سطح خونی سرب و سابقه کار در کارخانه نیز ارتباط مستقیمی وجود داشت ولی این اختلاف معنادار نبود. میانگین سرب خون کارکنان کارخانه و میانگین سرب خون کارکنان هر یک از واحدهای مورد مطالعه کارخانه در محدوده قابل قبول استاندارد osha برای تماس مزمن (mg/dl42-10) بود. نتیجه گیری : نتایج نشان می دهد که آلودگی این کارخانه به سرب بیشتر از محیط خارج از کارخانه است که علت آن استفاده از خاک معدن حاوی سرب می باشد. بیشترین میانگین سرب خون مربوط به افراد شاغل در قسمت ریخته گری بود که می تواند ناشی ازآزاد شدن بخار سرب در فضای تنفسی باشد. بالا بودن میانگین سرب در افراد سیگاری می تواند ناشی ازآلودگی دست ها و تماس آن با مخاط لب و دهان هنگام مصرف سیگار باشد. پیشنهاد می شود که به جای خاک معدن از کنسانتره روی استفاده شود و سیستم تهویه مناسب نیز در بخش های آلوده کارخانه نصب شود. واژه های کلیدی : سرب خون – سرب و روی – روی – معدن